Onderwaterakoestiek: TBQT en SOCRATES (1986 – 2001)
SOund CalibRAtion and TESting (SOCRATES)
Begin 2001 werd SOund CalibRAtion and TESting (SOCRATES), een mini-Low Frequency Active Sonar (LFAS) bron, voor het eerst getest in het akoestisch bassin van TNO. SOCRATES was een state-of-the-art akoestische bron, die in nauwe samenwerking van meer FEL-TNO researchgroepen werd gespecificeerd, ontworpen, ontwikkeld en geproduceerd. Samen met het bestaande CAPTAS sonarontvangerarray vormde SOCRATES een geavanceerd mini Low-Frequency Active Sonar (LFAS) systeem, dat veelvuldig gebruikt is voor akoestische experimenten op zee.
SOCRATES verving de oude gesleepte TBQT sonarbron, die eind 1998 nabij Noorwegen op zee verloren ging. De onontbeerlijke breedbandige free flooded ring (FFR) transducent werd binnen het gezamenlijke New Array Technology programma verkregen van Thomson Marconi Sonar SAS (TMS). SOCRATES moest kunnen fungeren als een echte, zij het bescheiden, LFAS bron. Met de FFR transducent werd een zendniveau van ongeveer 210 dB mogelijk; de oude bron kon ‘slechts’ circa 185 dB leveren. Daarnaast heeft de FFR een brede frequentieband waardoor alle frequenties tussen 1000 en 2000 Hz konden worden benut.
ln vergelijking met bijvoorbeeld de ALF-sonar betekent dit een tienmaal grotere bandbreedte, hetgeen door de grotere informatie-inhoud van de gebruikte signalen, na bewerking, akoestisch zeer voordelig is. SOCRATES kon ook gebruikt worden als ‘echo repeater’ en als ‘locator’ (om de bronpositie te markeren).
Eerst is een exact 3-D mechanisch ontwerp van de bron gemaakt. Op basis daarvan maakte de RDM het roestvrijstalen middenschot en konden de speciale schaaldelen van de behuizing exact op maat worden gefabriceerd. Andere TNO groepen werkten aan de benodigde simulaties van de elektronica voor de bron, de simulatie van de algoritmes voor de DSP en handige bedieningssoftware.
SOCRATES is in maart 2001 voor het eerst op zee beproefd vanaf Hr.Ms. Mercuur (A900). Daarna is Socrates vaak ingezet in nationale, bilaterale en internationale proefnemingen.
Een folder van het opvolgende SOCRATES 2 systeem is hier te vinden.