Operationele Research: FEL Coverage Planner (FELCOP) – (1992 – 2000)
FEL Coverage Planner (FELCOP) – (1992 – 2000)
Omdat kwantitatieve analyse vaak een centrale rol speelt in luchtverdedigingsstudies zijn door TNO verschillende hulpmiddelen en modellen ontwikkeld ter ondersteuning van de Koninklijke Luchtmacht (KLu).
FELCOP is een voorbeeld van een model uit 1992 dat oorspronkelijk gebouwd is voor luchtverdedigingsstudiedoeleinden. Het programma is vervolgens geleidelijk geëvolueerd naar een operationeel systeem van de Koninklijke Luchtmacht. FELCOP is een PC-gebaseerde applicatie die operationele planners helpt bij het vinden van effectieve waarnemingsposities/gunstige sensorposities voor luchtverdedigingssystemen. De gebruiker kan een werkgebied analyseren door middel van digitale terreinkaarten en terreindoorsneden. Wanneer een veelbelovende positie is gevonden, kan FELCOP snel een dekkingsdiagram met zichtlijnen (line of sight) genereren dat de gebruiker inzicht geeft in de geschiktheid van de locatie en waar obstakels zitten tussen sensor en mogelijke doelen.
Een gedigitaliseerde terreindatabase wordt gebruikt om de dekkingsdiagrammen te berekenen. Terreingegevens zijn afgeleid van het Digital Land Mass System (DLMS), een standaard die beschikbaar is voor alle NAVO-leden. Het terrein is gemodelleerd in een raster van 100 meter resolutie, waarbij elke rastercel informatie bevat over de hoogte van de grond, het type grondgebruik (water, industrie, hout enz.) en de hoogte van begroeiing/bebouwing.
FELCOP kan dekkingsdiagrammen voor de inzet van zowel enkelvoudige als meervoudige sensoren berekenen, tekenen en afdrukken. In het laatste geval zal een gecombineerd diagram worden geproduceerd dat het totale oppervlak toont dat wordt bestreken door de verzameling sensoren. Gebieden die worden bedekt door een, twee of meer sensoren worden daarbij aangegeven met verschillende kleuren. Behalve het berekenen van dekkingsdiagrammen op basis van de terreindatabase, kan FELCOP ook dekkingsdiagrammen genereren met behulp van hoogtegegevens gemeten in het veld. Dergelijke ‘gemeten diagrammen’ kunnen worden gecombineerd met de diagrammen op basis van de terreindatabase, waardoor de gebruiker maximale flexibiliteit krijgt.
Aanvankelijk werd FELCOP ontwikkeld voor luchtverdediging-dekkingstudies bij TNO Waalsdorp. Door deze studies raakte de Koninklijke Luchtmacht geïnteresseerd in FELCOP, wat leidde tot het gebruik van FELCOP voor de planning van de inzet van Patriots tijdens de Golfoorlog. In 1992 werd een operationele versie van FELCOP (versie 3) ontwikkeld, die voor het eerst werd geïnstalleerd bij het Groepen Geleide Wapens in Duitsland en later op de luchtmachtbases van de KLu. Na een evaluatie van deze operationele versie in 1993 zijn enkele extra functies toegevoegd.
Het programma is onder andere gebruikt bij het analyseren van de Nederlandse Patriot-posities in Turkije tijdens de golfoorlog. FELCOP 3.0 was ook in gebruik bij de NATO Analytical Cell in Brussel, het NATO Shape Technical Centre en de Koninklijke Militaire Academie.
FELCOP versie 4.0 werd op 16 februari 1996 overgedragen aan de Koninklijke Luchtmacht voor gebruik door de Groep Geleide Wapens-De Peel en de TRIAD squadrons.
In het verleden gebruikte de Groep Geleide Wapens alleen kaartanalyse en verkenningen (Recces) om posities te selecteren voor hun SAM-eenheden. Omdat het uitzenden van Recce-teams erg tijdrovend is, konden slechts een beperkt aantal posities worden geëvalueerd. FELCOP heeft het bataljon in staat gesteld om meer mogelijke SAM-locaties te onderzoeken dan voorheen omdat men eerst een positie globaal kan evalueren en vervolgens kan beslissen of er een Recce-team naar toe moet worden gestuurd of niet. Voor veelbelovende posities blijft dit laatste aan te raden omdat verschillen tussen de terreindatabase en de echte wereld onnauwkeurigheden kunnen veroorzaken in de berekende dekkingsdiagrammen. Bovendien zijn de samengevoegde dekkingsdiagrammen een krachtig hulpmiddel gebleken bij het analyseren van de totale dekking door een meervoudige sensorimplementatie.
Ook maakte FELCOP het mogelijk om niet alleen de eigen luchtverdedigingsdeployments te beschouwen, maar door het invoeren van vijandelijke luchtverdedigingssystemen ook eigen vliegers inzicht te geven welke radar (luchtverdedigings)systemen hen op hun route kunnen aanstralen.
Eind 1998 zijn 31 FELCOP-licenties verkocht aan de Belgische Landmacht. Het Belgische leger had voor hun KFOR-inzet in Kosovo de software nodig om de beste plaatsing van hun slagveldbewakingsradar te bepalen. Daarmee konden ze troepenverplaatsingen en dergelijke waarnemen. TNO had daarvoor het digitale terrein van Kosovo, Joegoslavië en omstreken geconverteerd naar FELCOP-formaat.