TNO-PML: Chemische Research
Chemische Research
Het chemische onderzoeksprogramma van de Rijksverdedigingsorganisatie TNO wordt in de periode tot 1960 vooral beheerst door het onderzoek aan organische fosforverbindingen, die immers als zeer toxische chemische strijdmiddelen (zenuwgassen) uit de Tweede Wereldoorlog tevoorschijn waren gekomen. Het gaat om de synthese en de bepaling van de eigenschappen, daarin begrepen de fysiologische. Voor het laatste, alsmede voor de aspecten van profylaxe en therapie, is de samenwerking met het Medisch-Biologisch Laboratorium (MBL) onontbeerlijk. Deze samenwerking is zeer intens en blijft bestaan, ook nadat het MBL-TNO de Rijksverdedigingsorganisatie in 1978 verlaat, tot het jaar 1995 als door de incorporatie van de afdeling Farmacologie in het Prins Maurits Laboratorium genoemde aspecten in een programma worden ondergebracht.
Mosterdgas wordt tot 1945 als de ‘koning van de strijdgassen’ beschouwd en blijft altijd een dreigend potentieel chemisch strijdmiddel dat niet vergeten mag worden in het onderzoek. De expertise van het PML werd in 1978 ingeroepen voor een speciaal mosterdgasvernietigingsproject: Operatie Obong.
Diepgaand aandacht wordt gegeven aan het verschijnsel adsorptie, waarop de werking van de filterbus van het gasmasker berust, de reacties die bruikbaar zijn voor ontsmetting, filtratie van aërosolen, etc. Rond de jaren zestig verschuift de hoofdaandacht naar de ontwikkeling van beschermingsmiddelen.
Als eerste wordt een gasverkenningsuitrusting ontwikkeld en ingevoerd, die ook heden ten dage nog tot de NBC-uitrusting behoort. Ook wordt een automatisch zenuwgasdetectie- en alarmeringsapparaat ontwikkeld, waarvan de industriële doorontwikkeling pas plaatsvindt wanneer de technische voorsprong van het apparaat achterhaald is. Tot invoering ervan in de krijgsmacht komt het dan ook niet.
CWC
Omdat een goed werkend ontwapeningsverdrag de dreiging dat de Nederlandse krijgsmacht blootgesteld zal worden aan chemische aanvallen sterk zal kunnen verminderen, wordt vanaf begin jaren zeventig vanuit TNO-PML de Nederlandse delegatie bij de VN-onderhandelingen in Genève over zo’n verdrag ondersteund. Het zal tot 1997 duren voordat de Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling and Use of Chemical Weapons and on their Destruction (Chemical Weapons Convention) in werking treedt. Bij de opleiding van inspecteurs die de naleving van het verdrag moeten controleren, wordt door TNO-PML een vooraanstaande positie ingenomen. Ook op andere wijze wordt de organisatie van het verdrag (OPCW), die in Den Haag gezeteld is, ondersteund.